Powiatowa Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna - Specyficzne trudności w nauce czytania i pisania

Według M. Bogdanowicz  dysleksja rozwojowa to specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu, które dają o sobie znać w dzieciństwie, od początku nauki czytania i pisania. Dysleksja rozwojowa najczęściej ujawnia się przez całe życie. Termin ten zaproponowany w latach sześćdziesiątych określa cały syndromu specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu. W ramach tego syndromu wyróżniono trzy terminy: dysleksja, dysortografia i dysgrafia dla różnych form zaburzeń czytania i pisania.

• Dysleksja – termin pochodzi od przedrostka dys-, który w języku łacińskim oznacza brak czegoś, trudność, niemożność, nadaje negatywne znaczenie, oraz od czasownika lego- „czytam” lub lexis – „wyrazy”, „słowa” (język łaciński, język grecki). Oznacza specyficzne trudności w czytaniu, którym często towarzyszą trudności w pisaniu.
• Dysortografia – termin pochodzi od wyrazu greckiego orthos – „prawidłowy”
  i grapho – „piszę”, „rysuję”. Oznacza specyficzne trudności z opanowaniem poprawnej pisowni (w tym błędy ortograficzne).
• Dysgrafia – termin pochodzi od greckiego słowa grapho – „rysuję”. Oznacza trudności w opanowaniu właściwego poziomu graficznego pisma (tzw. brzydkie pismo).

      Dysleksja charakteryzuje się trudnościami w dekodowaniu pojedynczych słów,  co najczęściej odzwierciedla niewystarczające zdolności przetwarzania fonologicznego. Trudności w dekodowaniu pojedynczych słów są zazwyczaj niewspółmierne do wieku życia oraz innych zdolności poznawczych i umiejętności szkolnych. Trudności te nie są czynnikiem ogólnego zaburzenia rozwoju, ani zaburzeń sensorycznych. Oprócz trudności w opanowaniu sprawności z zakresie czynności pisania i poprawnej  pisowni objawia się różnorodnymi trudnościami w odniesieniu do różnych form komunikacji.

       Symptomy dysleksji rozwojowej w:

1. czytaniu:  

• wolne tempo czytania,
• błędy w czytaniu: zmiana liter, opuszczanie liter, nieprawidłowe odczytywanie całych wyrazów,
• trudności w zrozumieniu przeczytanej treści,
• niechęć do czytania, zwłaszcza głośnego,
• trudności we właściwej intonacji czytanej treści.

2. pisaniu:
   

• trudności w pisaniu wyrazów ze zmiękczeniami, dwuznakami, głoskami tracącymi dźwięczność,
• trudności w pisaniu ze słuchu,
• mylenie liter b-p, u-n, m-w, n-w, ch-a, d-b, d-g, ł-t-l, ę-e,
• opuszczanie drobnych elementów liter, grubienie liter, opuszczanie końcówek i cząstek wyrazów,
• zniekształcenie graficznej strony pisma,
• wolne tempo pisania,
• błędy typowo ortograficzne wynikające ze słabszej pamięci wzrokowej.

         Diagnozowanie specyficznych trudności w uczeniu się jest potrzebne w celu doboru specjalistycznych metod nauczania i opieki nad dzieckiem, zróżnicowania tempa uczenia się, dostosowania wymagań szkolnych do możliwości i potrzeb ucznia. W celu ustalenia czy trudności w nauce dziecka mają dyslektyczne podłoże, konieczne jest przeprowadzenie wielospecjalistycznych badań diagnostycznych.

 

Bibliografia:

1. Bogdanowicz M.: „O dysleksji, czyli specyficznych trudnościach w czytani i pisaniu – odpowiedzi na pytania rodziców i nauczycieli”, Lublin 1994;
2. Bogdanowicz M., Adryjanek A.: „Uczeń z dysleksją w szkole” , Gdynia 2004;
3.  Brejnak W.: „Dysleksja w teorii i praktyce”, Warszawski Oddział Polskiego     Towarzystwa Dysleksji. Oddział Terwnowy nr1, 1999;
4. Spionek H.: „Zaburzenia rozwoju uczniów a niepowodzenia szkolne”, Warszawa 1985.

 

Opracowała: Katarzyna Borowska